Kela oouʹdad da ǩiõččlâdd ođđ sääʹmǩiõllsai säursmâʹttemkääzzkõõzz

Kela veekk ooudâs da ǩiõččlâdd Säursmâttmõš sääʹmǩiõllsaid -projeeʹktest sääʹmǩiõllsaid äʹššniiʹǩǩid jurddum ođđ säursmâʹttemkääzzkõõzz. Projeeʹkt täävtõsân lij raajjâd ǩiõl da kulttuur lokku vaʹlddi säursmâʹttemkääzzkõs, koozz ohjjõõvvmõš mâânn soojjlânji. Seämmast haaʹleet oouʹdeed toiʹmmjeei õhttsažtuâj Kela da sääʹmtoiʹmmjeeʹji kõõsk da raajjâd čiõlgg tuâjj-juâkkmõõžž tiõrvâsvuõtthuâlain.

– Projeeʹktest ǩiõččlõddâd aiggum säursmâʹttemkääzzkõs lij ååʹn eman õõuʹdeempooddâst, što tääʹrǩben tääʹvtõllum joouk da siiskõõzz pirr puäʹđet teâđted projeeʹkt õuddneeʹn, projeʹkttjååʹđteei Laura Jokiranta maainast.

– Ǩiõččlõddum säursmâʹttemkääzzkõõzzâst vääʹldet lokku Kela rool säursmâʹttemkääzzkõõzzi jäʹrjsteeʹjen. Säursmâʹttemkääzzkõs šiõttlââtt Kela kääzzkõsvaʹlljstõõǥǥâst åårrai säursmâʹttemkääzzkõõzzid, ij-ǥa säursmâʹttemkääzzkõõzzâst leäkku jurddjen koʹrvveed ouddmiârkkân tiõrvâsvuõtthuâl leʹbe nuuʹbb toiʹmmjeei vaʹstteem vueʹlnn åårrai tuâjaid, peʹce tiuddeed äʹššneeʹǩǩ kääzzkõspälggaz taarbšum paaiʹǩi, Jokiranta lââʹzzat.

Ǩiõččlõddâm ääiʹj noorât vuäinnmõõžžid da teâđaid jeeʹrab mieʹldd ärvvtõõllâmtuʹtǩǩummšin. Tõn vuâđald säursmâʹttemkääzzkõõzz ooudâsviiǥǥât nuʹt, što tõn vueiʹtet projeeʹkt puuđeeʹst viikkâd vueʹssen Kela säursmâttmõõžž kääzzkõsvaʹlljstõõǥǥâst. Lââʹssen Kela ärvvtââll, vuäitči-a ǩiõl da kulttuur lokku vaʹlddi säursmâʹttemkääzzkõõzz ooudâsviikkmõõžžâst da ǩiõččlõddmõõžžâst leeʹd še äuʹǩǩ jeeʹres Kela kääzzkõõzzi plaanmest.

Projeʹktt juätkkai õhttsažtuâjjan čõõnâsjooukivuiʹm

Kela lij õhttsažtuâjast Sääʹmteeʹǧǧin da Lappi pueʹrrvââjjamvuuʹdin kaartʼtam sääʹmǩiõllsai jeeʹresnallšem säursmâʹttemtaarbid. Seämmast lij puättam ouʹdde, što säursmâttmõõžžâst leʹčči pueʹrr väʹldded lokku ǩiõl di kulttuursaž jiiʹjjesnallšemvuõđid, mâʹte sääʹmǩiõllsai äʹrbbvuõđlaž jieʹllemvueʹjj, nâânn luâttkõskkvuõđ, äiʹǧǧ- da tiõrvâsvuõttfiʹttjõõzzid, jieʹllmest vuâlǥaž teâđ di õhttsallašvuõđ. Ǩiõl lokku välddmõš peäʹlstes kuâskk Lääʹddjânnmest mainstum koolm sääʹmǩiõl leʹbe aanar-, nuõrtt- da tâʹvvsääʹm. Projeeʹktest âlgg še ââʹnned miõlâst, što pâʹjjel 60 proseʹntted Lääʹddjânnmest jälsteei säʹmmlain jäälast säʹmmlai dommvuuʹd åålǥpeäʹlnn, koon lââʹssen kõõsk vuäiʹtte leeʹd kuuʹǩǩ še säʹmmlai dommvuuʹdest.

– Sääʹmteeʹǧǧ, Lappi pueʹrrvââjjamvuuʹd da jeeʹres čõõnâsjooukivuiʹm tuejjuum äʹšštobddiõhttsažtuâjj lij Säursmâttmõš sääʹmǩiõllsaid -projektta da säursmâʹttemkääzzkõõzz ooudâsviikkma da čõõđ viikkma vuõss-sâjjsaž, projeʹkttjååʹđteei Laura Jokiranta särnn.

– Äʹšštobddiõhttsažtuâjtaa jeäʹp piâzz kuddnalla ooudårra projeeʹktest, Jokiranta lââʹzzat.

Sääʹmǩiõllsaž vuäitt juʹn ååʹn vuäǯǯad tuʹlǩǩõõzz Kela jäʹrjstem säursmâttmõõžžid

Kela jääʹrjast eeǥǥlanji måtmid sääʹmǩiõllsaid jurddum joukkmallsaž säursmâʹttemkuursid. Säursmâʹttemkuursâst säursmeei vuäǯǯ tuärjjõõzz puõʒlmest leʹbe vââʹjjest säursmõõvvmõʹšše. Kuursin vuäǯǯ še teâđ puõʒlmest, verddsõstuärj di tuärj aarǥ tååimaid. Täid kuursid ââʹnet lääddas da tuʹlǩǩeet taarb mieʹldd sääʹmǩiõlid.

– Õuddmiârkkân tän poodd sääʹmǩiõllsaid lij taʹrjjeeʹmest skamm-mannust 2024 aʹlǧǧi tuâjjâkksaid da mättʼtõõttjid jurddum Tules-kurss da vueʹssmannust 2025 älgg jeältõõǥǥâst åårrjid jurddum Tules-kurss, projeʹkttjååʹđteei Laura Jokiranta mušttʼtad.

Looǥǥ lââʹzz säursmâttmõõžžâst

• tâʹvvsääʹmǩiõʹlle
• aanarsääʹmǩiõʹlle
• nuõrttsääʹmǩiõlle.

Sääʹmǩiõllsa vuäiʹtte nuʹt haaʹleen vuäǯǯad tuʹlǩǩõõzz še jeeʹres Kela jäʹrjstem säursmâttmõõžžid. Kela neʹttseeidain vuäʹpstet tääʹrǩben nuʹt sääʹmǩiõllsai säursmâʹttemkuursin ǥu jeeʹres še Kela taʹrjjeem säursmâʹttemkääzzkõõzzin. Lââʹssen Kela säursmâttmõõžž brosyyr lij vuäǯǯmest še sääʹmǩiõlivuiʹm.

Looǥǥ lââʹzz

• Säursmâttmõš sääʹmǩiõllsaid -projeʹktt (kela.fi)
• Tuʹtǩǩeemblogg: Saamenkieliset asiakkaat kokevat hyötyvänsä Kelan kuntoutuksesta, mutta kulttuurisia ja kielellisiä tarpeita pitäisi huomioida paremmin (lääddas, tietotarjotin.fi)
• Tuʹtǩǩeemblogg säämäs: Sääʹmǩiõllsa äʹššneeʹǩǩ tåʹbdde äukkjõõvvmes Kela säursmâttmõõžžâst, leša kulttuursaž da ǩiõlʼlaž taarbid õõlǥči väʹldded pueʹrben lokku (kela.fi)
• Tuomisto Sonja, Miettinen Sari, Laatu Markku, Länsman Sunná. 2024. ”Toivottavasti sinne menee saamelaisia enemmän, etteivät kuole kaikki ne kurssit”. Selvitys saamenkielisille asiakkaille suunnattujen Kelan kuntoutuspalveluiden nykytilasta. Kela, Työpapereita 192. (lääddas, helda.helsinki.fi)