Kela oovded já keččâl uđđâ sämikielâlij vajodittempalvâlus

Kela oovded já keččâl Vajodittem sämikielâláid -projektist uđđâ vajodittempalvâlus, mii lii uáivildum sämikielâláid äššigâssáid. Proojeekt ulmen lii huksiđ vajodittempalvâlus, mii váldá huámmášumán kielâ já kulttuur, já moos stivrejum lii njyebžil. Siämmást halijdeh ovdediđ tuáimee oovtâstpargo Kela já sämmilâštuáimei kooskâ já hammiđ čielgâ pargojyehim tiervâsvuođâhuolâttâssáin.

– Projektist keččâlemnáál orroo vajodittempalvâlus lii tääl eskân ovdedemmuddoost, te täärhib čuosâttâhjuávhust já siskáldâsâst mij tieđettep, ko proojeekt ovdán, proojeekthovdâ Laura Jokiranta muštâl.

– Keččâlemnáál orroo vajodittempalvâlusâst váldoo huámmášumán Kela rooli vajodittempalvâlusâi uárnejeijen. Vajodittempalvâlus čuávu Kela palvâlemvaljiittâsâst orroo vajodittempalvâlusâid, ige lah tárguttâs, ete vajodittempalvâlus sajanpiäjá ovdâmerkkân tiervâsvuođâhuolâttâs tâi eres tuáimee ovdâsvástádâsâst orroo pargoid, peic tievâsmit äššigâs palvâlempálgá tárbulij osijguin, Jokiranta lasseet.

Keččâlem ääigi noreh vuáttámušâid já tiäđuid eereeb iärrás árvuštâllâmtutkâmuššáin. Ton vuáđuld vajodittempalvâlus ovdeduvvoo ain tienuuvt, ete proojeekt maŋa tom puáhtá väldiđ Kela vajodittem palvâlusvaljiittâs uássin. Lasseen Kela árvuštâl, ete puávtáččij-uv kielâ já kulttuur huámmášumán väldee vajodittempalvâlus oovdedmist já keččâlmist leđe ävkki meid Kela eres palvâlusâi vuáváámist.

Proojeekt juátkoo oovtâstpargon čonâsjuávhuiguin

Kela lii oovtâstpargoost Sämitiggijn já Laapi pyereestvaijeemkuávloin karttim sämikielâlij ulmui sierâlágán vajodittemtáárbuid. Siämmást lii puáttám oovdân, ete vajoditmist ličij tehálâš väldiđ huámmášumán kielâ sehe kulttuurlijd sierânâsjiešvuovijd, tego sämikielâlij ärbivuáválijd iäláttâsâid, noonâ luándukoskâvuođâ, äigi- já tiervâsvuotâibárdâsâid, vuáttámuššáid vuáđuduvvee tiäđu já siärvuslâšvuođâ. Kielâ huámmášumán väldim vuod kuáská kuulmâ sämikielân, maid sárnuh Suomâst ađai anarâš-, nuorttâlâš- já tavesämikielân. Projektist kalga meid anneeđ mielâst, ete paijeel 60 prosentid Suomâst ässee sämmilijn ääsih sämikuávlu ulguubeln, já lasseen määđhih sättih leđe kuheh meid sämikuávlust.

– Äššitobdeeoovtâstpargo, maid porgâp Sämitiggijn, Laapi pyereestvaijeemkuávloin já eres čonâsjuávhuiguin, lii eromâš tehálâš Vajodittem sämikielâláid -projektân já vajodittempalvâlus oovdedmân já olášumán, proojeekthovdâ Laura Jokiranta tiäddut.

– Äššitobdeeoovtâstpargottáá mij ep pesâččii tuođâi ovdâskulij projektist, Jokiranta lasseet.

Sämikielâlâš puáhtá jo tääl finniđ tulkkum Kela ornim vajoditmáid.

Kela uárnee jyehi ive motomijd sämikielâláid uáivildum juávkkuhámásijd vajodittemkuursâid. Vajodittemkuursâin vajoduvvee finnee torjuu puácuvuođâst tâi váádust vajoduumân. Kuursâst finnee meid tiäđu puácuvuođâst, viärdásâštorjuu sehe torjuu aargâ toimáid. Taah kuursah tuállojeh suomâkielân já tulkkojuvvojeh táárbu mield sämikieláid.

– Ovdâmerkkân tääl sämikielâláid ulmuid lii fáállun pargoahasáid já uáppeid uáivildum Tules-kurssâ, mii álgá skammâmáánust 2024 já iäláttuvâst orroo ulmuid álgá vyesimáánust 2025 Tules-kurssâ, muštoot proojeekthovdâ Laura Jokiranta.

Luuvâ lase vajoditmist

• tavesämikielân
• anarâškielân
• nuorttâlâškielân.

Sämikielâliih pyehtih nuuvt haalijddijn finniđ tulkkum meid eres Kela ornim vajoditmáid. Kela nettisiijđoin muštâleh tärhibeht sehe sämikielâlij vajodittemkuursâin já Kela faallâm eres vajodittempalvâlusâin. Lasseen Kela vajodittem tieđettemčáálus lii finnimnáál meid sämikieláid.

Luuvâ lase

• Vajodittem sämikielâláid -proojeekt (kela.fi)
• Tutkâmušblogi: Saamenkieliset asiakkaat kokevat hyötyvänsä Kelan kuntoutuksesta, mutta kulttuurisia ja kielellisiä tarpeita pitäisi huomioida paremmin (suomâkielân, tietotarjotin.fi)
• Tutkâmušblogi sämikielân: Sämikielâlij äššigâsâi mielâst Kela vajoditmist lii sijjân ävkki, mutâ kulttuurlijd já kielâlijd táárbuid kolgâččij väldiđ pyerebeht huámmášumán (kela.fi)
• Tuomisto Sonja, Miettinen Sari, Laatu Markku, Länsman Sunná. 2024. ”Toivottavasti sinne menee saamelaisia enemmän, etteivät kuole kaikki ne kurssit”. Selvitys saamenkielisille asiakkaille suunnattujen Kelan kuntoutuspalveluiden nykytilasta. Kela, Työpapereita 192. (suomâkielân, helda.helsinki.fi)